Een venster naar de hemel
In mijn studietijd raakte ik gefascineerd door de wereld van de iconen. Ik las er veel over en bezocht exposities. Het gaat mij altijd om handgeschilderde houten iconen en geen geplakte of gedrukte exemplaren. Natuurlijk zijn er ook metaal-iconen, keramiek iconen, geborduurde iconen, geitenleren iconen, ei-iconen en reisicoontjes. De landen van herkomst zijn Rusland, Griekenland, de Balkan, Armenië, het Midden-Oosten en Ethiopië. Ik scharrel daarvoor graag langs markten en winkels. Ook deed ik mee aan veilingen op internet en liet een enkele icoon restaureren bij iconenschilder – en restaurateur Geert Hüsstege. Een presentatie en lezing over iconen geef ik graag. Ik vereer geen iconen door ze te kussen, maar ze zijn voor mij wel een bron van gebed, meditatie en inspiratie.
Bekijk – hieronder – mijn iconenpresentatie – met de pijltjestoetsen op uw toetsenbord ( of met de pijltjes rechts en links in de foto ) kunt u door de presentatie scrollen
Leven apostel Paulus met 14 staties van zijn leven (Geert Hüsstege 2008)
Het woord icoon is afgeleid van het Griekse woord “eikon”, dat betekent: beeltenis, gelijkenis, portret. Iconen nemen binnen de Oosters Orthodoxe kerk eenzelfde plaats in als het Woord en het Evangelie in de Westerse Kerk. Ze maken ook deel uit van de liturgie als een venster naar de hemel. Via de afgebeelde figuren (heiligen) ervaart de gelovige dat de hemelse kerk aanwezig is bij de viering van de liturgie. De iconenschilder is niet vrij om uitdrukking te geven aan zijn eigen verbeeldingswereld, zoals kunstenaars in het Westen. Daar zijn allemaal regels voor. Bijzonder is dat iconen worden gekenmerkt door een omgekeerd perspectief: het verdwijnpunt ligt bij de beschouwer! De icoon komt dus naar je toe! Veder wordt er altijd van donker naar licht geschilderd en zijn monden altijd klein en ogen groot. In het koninkrijk Gods wordt immers niet meer gegeten en gedronken, alleen ‘geschouwd’.
De oudste iconen, die wij nu nog kunnen zien, dateren uit de 5e en 6e eeuw. Zij worden al eeuwenlang bewaard in het afgelegen klooster van St. Catharina in de Sinai woestijn. Omdat er een iconenstrijd (iconoclasme) is geweest -die werd gewonnen door de iconenvereerders- zijn veel iconen van voor de 8e eeuw verloren gegaan.
Christus Pantocrator (Egypte, St. Catharinaklooster, Sinaïwoestijn 6e eeuw)
Hieronder zie je een paar iconen die mij zeer lief zijn
Beroemde iconen -waarvan onder kopieën- zijn:
